Speedo, Head, Aqua Sphere, Arena, Zoggs….
Zwembrillen. Je hebt ze in alle kleuren, groot of klein, met ronde of juist hoekige en zonwerend of juist heldere glazen. Toch is niet elke zwembril geschikt voor de triathlon.
“Waarom dan niet?” zul je je waarschijnlijk afvragen.
Graag wil ik mijn ervaringen op het gebied van zwembrillen met je delen in de hoop je een beetje duidelijkheid te verschaffen over waar je zoal op moet letten als je op zoek gaat naar een nieuwe zwembril.
Binnenzwembad of open water
Laat ik beginnen met te stellen dat er een duidelijk verschil is tussen het zwemmen van wedstrijden in het (binnen)zwembad of zwemmen in open water.
In het zwembad heb je over het algemeen de beschikking over heel helder water en kun je je prima oriënteren middels de blauwe lijnen op de zwembadvloer. Je hebt in een zwembad dan ook niet meteen behoefte aan een breed zichtveld. Ook wordt een zwembad vaak van bovenaf verlicht door kunstlicht. Een zwembril hoeft daarom dus eigenlijk ook niet voorzien te zijn van donkere glazen tegen schitteringen van bijvoorbeeld de zon.
Zwemmen in open water is echter een heel andere ervaring die vraagt om de nodige aanpassingen van zowel de zwemmer als diens materiaal. Open water is vaak troebel en je mist dus het voordeel van de lijnen op de vloer. Voor je oriëntatie maak je daarom gebruik van de omgeving aan de oppervlakte. Een gebouw of viaduct recht voor je om in de juiste lijn te blijven. Of de kademuur, om bij tegenstroom op korte afstand van de wal te blijven zwemmen. Allemaal bepalende factoren die in een wedstrijd seconden of zelfs minuten kunnen schelen.
Kies om die reden dan ook bij voorkeur een zwembril met een goed en vooral breed zichtveld, vaak aangeduid met 180 graden. Een traditioneel klein zwembrilletje met gehoekte glazen zou ik je sowieso sterk willen afraden. Tuurlijk, ook ik ben ermee begonnen – ik had nog nooit een triathlon gezien, alleen maar wedstrijden in een zwembad en wist niet beter dan dat dit de meest gebruikte zwembril was – maar na de eerste ervaring in het open water wist ik meteen waarom.
Ook getinte glazen zijn aan te raden. Let er wel goed op dat niet alleen de buitenlaag, maar het volledige glas is gekleurd. Dat gespiegelde glas staat misschien wel sjiek, maar je hebt er in de hectiek van de start of gewoon door het bewaren in je tas zo een kras op. Een kras die je zichtveld aardig kan belemmeren.
“Een traditioneel klein zwembrilletje met gehoekte glazen zou ik je sowieso sterk willen afraden.”
Pasvorm
Een ander toch wel moeilijk aspect in het maken van de juiste keuze is de pasvorm. Niet ieder gezicht is hetzelfde, ik zou bijna willen zeggen uniek. Zo heb ik zelf een vrij breed gezicht, een grote neus met een brede neusbrug en redelijk teruggevallen oogkassen. Kijk maar eens op de eerste foto in dit artikel. Mijn eerste zwembrilletje, de kleine traditionele variant, mocht dan wel goed het water buiten de deur houden, al na een half uurtje zwemmen drukte de lenzen vaak pijnlijk in mijn oogkassen. Op een sprintafstand of tijdens een reguliere training is dat wellicht nog wel te doen, maar op een lange afstand kan ook dit toch een aardig negatief verschil veroorzaken.
Ik zocht dus naar een nieuwe zwembril. Enig speurwerk op internet leerde mij hoe een zwembril het beste te passen – daarover later meer – en tijdens mijn zomervakantie in Zuid-Frankrijk kocht ik in een betere sportzaak een nieuwe zwembril: de Aqua Sphere Kaiman. Ook tijdens mijn vakantie gingen de trainingen gewoon door en in het zwembad van de camping probeerde ik de nieuwe bril meteen uit. De eerste bevindingen waren goed. Door de grotere lenzen had ik inderdaad een veel bredere blik en door de afwerking met dikkere siliconen randen had ik veel minder last van druk op de oogkassen. Jammer genoeg begon de bril na enkele baantjes toch weer langzaam te lekken. Met name tijdens het draaien van mijn hoofd voor de ademhaling druppelde er steeds meer water naar binnen. Oorzaak bleek achteraf de sterk voorgebogen glazen van dit type zwembril. Voor mijn brede hoofd waarschijnlijk té voorgevormd, waardoor de lens niet goed op mijn gezicht bleef ‘plakken’.
Eenmaal thuis greep ik dus weer terug naar het klassieke brilletje en besloot daarmee mijn seizoen af te maken. Nou ja, behoudens die ene keer dan dat ik de avond voor de wedstrijd mijn brilletje kwijt was en niet anders kon dan de Aqua Sphere Kaiman tijdens de triathlon van La Roche (klik hier voor een verslag) nog eens te gebruiken. En jawel, een lekkende bril kostte niet seconden, maar minuten!
“Door de sterk voorgebogen glazen van de Aqua Sphere Kaiman bleef de zwembril niet goed op mijn vrij brede gezicht plakken.”
Persoonlijke keuze
Niet alleen functionaliteit maar ook pasvorm is dus van groot belang bij het maken van de juiste keuze voor een zwembril. Maar hoe weet je nu welke zwembril voor jou de beste is? Dat is en blijft mijns inziens een persoonlijke keuze maar zoals in de inleiding al aangegeven, probeer ik je met dit artikel enige tips aan de hand te doen.
Het liefst probeer je zoveel mogelijk brilletjes uit tijdens je wekelijkse zwemtrainingen of in het open water maar dat is nu eenmaal niet altijd mogelijk. Je zult dus veelal ‘droog’ moeten passen, ook als je van een plaatje op het internet besteld. Kijk dus altijd even goed naar de voorwaarden voor retourneren voor je je bestelling plaatst.
Als je de zwembril voorzichtig (i.v.m. eventueel omruilen) uit de verpakking hebt gehaald, buig je de elastieken band voor de lenzen. Je plaatst de bril op je ogen en druk hem lichtjes tegen de oogkassen. Als de bril vervolgens enkele seconden blijft ‘plakken’ – je voelt een licht vacuüm – heb je een goede pasvorm te pakken en hoef je de hoofdband ook niet heel strak te trekken.
Wil je toch voorzichtig ‘nat’ testen, doe de zwembril dan volledig, dus inclusief bandje, op je hoofd. Laat een laagje water in de wastafel lopen en beweeg je gezicht met de zwembril in het water voorzichtig een aantal keren van links naar rechts alsof je de ademhalingsbeweging maakt. Druppelt er ook dan nog geen water naar binnen dan weet je zeker dat je een voor jou goede zwembril te pakken hebt. Mocht je hem toch moeten ruilen, dep (!) de bril dan droog met een stukje keukenrol of toiletpapier. Onder geen beding afvegen met een doek. Dat maakt nl. lichte krasjes en omruilen wordt dan vaak bijna onmogelijk.
Overigens op internet circuleren tips over het zelf aanpassen van de pasvorm van de bril door deze een aantal minuten in kokend water te leggen en dan af te passen op je gezicht. NIET DOEN! Je beschadigd daarmee blijvend de zwembril en van garantie is geen sprake meer.
Onderhoud
Tot slot wil ik je nog iets meegeven over het fenomeen anti-condens dat bij veel zwembrillen wordt genoemd als groot voordeel. Mijn ervaring is dat dit slechts de eerste keren werkt. Uiteindelijk wordt de functie van deze speciale laag door aantasting van bijvoorbeeld chloorwater snel minder. Beste optie is wat mij betreft nog altijd gewoon voor gebruik een beetje speeksel op beide lenzen laten inwerken. De natuurlijke enzymen in je speeksel zijn het beste anti-condens middel op de markt!
Oh ja, en ook hier een waarschuwing voor wat je zoal op internet leest. Ga de lenzen van de zwembril nooit met tandpasta te lijf. Dit werkt misschien op echt glas (bijvoorbeeld bij duikbrillen) maar niet op zacht kunststof. Er ontstaan zeer fijne krasjes die je blikveld duidelijk vertroebelen.
Conclusie: dé beste triathlon zwembril bestaat niet, de beste triathlon zwembril voor jou echter wel. Fijne zoektocht!